แผล เป็นความเสียหายของเนื้อเยื่อร่างกายที่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการบาดเจ็บ, การผ่าตัด, รวมถึงแผลจากโรคเรื้อรังต่าง ๆ เช่น แผลกดทับ, แผลจากโรคเบาหวาน การรักษาแผลนั้นซับซ้อนและต้องได้รับการดูแลอย่างถูกต้องเพื่อป้องกันการติดเชื้อและส่งเสริมการฟื้นฟูของเนื้อเยื่อ
วันนี้เราจะพาไปรู้จักสารคัดหลั่งที่พบบ่อยและสารเหล่านี้สามารถวินิจฉัยสภาพแผลได้ว่าอย่างไรกัน
1. เลือด (Blood)
ลักษณะ: สีแดงสด
บ่งบอกถึงอะไร:
เมื่อเกิดแผลใหม่ ๆ มักมีเลือดออก ซึ่งเป็นกระบวนการธรรมชาติที่ช่วยขจัดสิ่งสกปรกออกจากแผล และเมื่อแผลเริ่มสร้างเนื้อเยื่อใหม่ เลือดจะช่วยลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารไปที่แผลเพื่อกระตุ้นการฟื้นฟู หากแผลมีเลือดออกมากหรือนานเกินไป ควรปรึกษาแพทย์ เพราะอาจเป็นสัญญาณของความเสียหายรุนแรงหรือปัญหาการแข็งตัวของเลือด
2. หนอง (Pus)
ลักษณะ: สีเหลือง, เขียว, หรือน้ำตาล
บ่งบอกถึงอะไร:
หนองเป็นสารคัดหลั่งที่บ่งบอกถึงการติดเชื้อ แผลที่มีหนองมักมาพร้อมกับการอักเสบ, ปวด, และอุณหภูมิรอบๆ แผลที่เพิ่มขึ้น หนองประกอบด้วยเซลล์เม็ดเลือดขาวที่ตายแล้ว, เชื้อแบคทีเรีย, และเนื้อเยื่อที่เสื่อมสภาพ การเกิดหนองเป็นสัญญาณเตือนว่าต้องรีบรักษาแผลให้ทันเวลา และควรทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ
3. น้ำเหลือง (Serous Exudate)
ลักษณะ: ของเหลวใสหรือน้ำเหลืองที่ไม่มีสี หรือมีสีเหลืองอ่อน
บ่งบอกถึงอะไร:
น้ำเหลืองคือของเหลวที่ประกอบด้วยโปรตีนและเซลล์เม็ดเลือดขาว เป็นสัญญาณของการฟื้นฟูของแผลที่ดี แผลที่มีน้ำเหลืองเล็กน้อยหมายถึงกระบวนการรักษาเริ่มต้นขึ้นแล้ว และแผลกำลังสร้างเนื้อเยื่อใหม่ แต่หากมีมากเกินไป อาจบ่งบอกถึงการระคายเคืองหรือการอักเสบที่ยังคงอยู่
4. น้ำเหลืองปนเลือด (Serosanguineous Exudate)
ลักษณะ: ของเหลวสีชมพูอ่อนที่ผสมเลือดและน้ำเหลือง
บ่งบอกถึงอะไร:
ของเหลวชนิดนี้มักเกิดขึ้นในระยะแรก ๆ ของการรักษาแผล ซึ่งเป็นกระบวนการปกติที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อทำความสะอาดแผลและส่งเสริมการฟื้นฟู แต่หากมีปริมาณมากหรือเกิดขึ้นเป็นเวลานาน อาจบ่งบอกถึงปัญหาการรักษาหรือการบาดเจ็บที่เนื้อเยื่อเพิ่มเติม
5. เลือดเก่า (Sanguineous Exudate)
ลักษณะ: เลือดสีแดงเข้มหรือเลือดเก่าที่ข้นขึ้น
บ่งบอกถึงอะไร:
การมีเลือดเก่าอาจบ่งบอกถึงการที่เนื้อเยื่อของแผลได้รับความเสียหายภายใน แต่ไม่เป็นการติดเชื้อรุนแรงมากนัก หากเกิดในปริมาณเล็กน้อยถือเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าเกิดเป็นปริมาณมากและต่อเนื่อง อาจต้องรับคำปรึกษาจากแพทย์
6. รังของเชื้อโรค (Biofilm)
ลักษณะ: ชั้นบาง ๆ ของสารเหนียวที่เกาะติดกับแผล
บ่งบอกถึงอะไร:
Biofilm เป็นชั้นบางๆ ของเชื้อแบคทีเรีย ที่ค่อยๆก่อตัวขึ้นกลายเป็นรังของเชื้อโรค ที่เกิดขึ้นบริเวณผิวแผล ทำให้แผลมีโอกาสติดเชื้อมากขึ้น และชะลอการฟื้นฟูของแผล Biofilm มักมีความเหนียวและยากต่อการรักษา เนื่องจากเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ภายในชั้นนี้สามารถต้านทานยาปฏิชีวนะได้ การรักษาแผลที่มี Biofilm จำเป็นต้องมีการทำการหัตถการ หรือ ใช้ผลิตภัณฑ์ Haidee เพื่อทำความสะอาดและฆ่าเชื้ออย่างละเอียด
ข้อสรุป
สีของสารคัดหลั่งและสัญญาณที่ควรระวัง